ÖZET / ABSTRACT  Ana Sayfa     Yayınlar   Kök Araştırmalar: Kök Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi / Kök Researches: Kök Journal of Social and Strategical Researches Sayı /Issue: Cilt / Volume IX , Sayı / Issue 2 (Güz /Autumn 2007) Yayıncı / Publisher: KÖKSAV ISBN: 1302-292X                     Takdim     M. Cihat Özönder   IX(2) Güz/Autumn 2007, 1-2       Türk Siyasetinde Sistem Arayışları/System Inquiry in Turkish Politics     Gonca Bayraktar DURGUN   IX(2) Güz/Autumn 2007,  3-23 Özet Türkiye’de siyasal sistemle ilgili ortaya çıkan sorunlarda çareyi başka ülkelerde uygulanan sistemlerde aramak arayışı içine girme eğilimi zaman zaman kuvvetlenmektedir. Böyle bir yaklaşım, yılların birikimini ve oluşmaya başlayan geleneklerini bir yana bırakıp, sistemi tümüyle değiştirmek, başka bir sisteme sıfırdan ya da sil baştan başlamak anlamına gelmektedir. ABD ve Fransa’da nispeten sorunsuz işlediği varsayılan ve bundan dolayı sistem tartışmalarında göz önünde bulundurulan siyasal sistemlerin Türkiye’ye ithali, bir yandan yürütmenin/başkanın görev süresi çerçevesinde, “istikrarlı” siyasal yürütme talebine cevap olabilecek gibi görünmekle birlikte, diğer yandan Türk siyasal sisteminin özellikleri çerçevesinde bakıldığında, hem başkanlık sisteminin hem de yarı-başkanlık sisteminin Türkiye’nin mevcut sorunlarını daha da derinleştirme veya yeni sorunlar üretme potansiyeline sahiptir. Bu çalışma da, öncelikle sistemleri analiz etmek ve işleyişi üzerinde durmak suretiyle, Türkiye özelinde bu özelliklerin ve işleyiş tarzının nasıl sonuç vereceğini tartışmaktadır. Anahtar Kelimeler: parlamenter sistem, başkanlık sistemi, yarı-başkanlık sistemi, parlamento, yürütme, parti disiplini Abstract From time to time the tendency of looking for remedies for political issues in adopting political systems of “successful countries” concentrates. Such a view, to a great extent, means a radical approach in terms of getting rid of historical heritage and starting from a new point. On the one hand, adopting political systems which are successfully in work in the US or France to Turkey in order to provide stability in terms of guaranteeing uninterrupted terms for the executive (the president) may seem attractive. On the other hand, while taking into account teh caharacteristics of political system in Turkey, presidential or semi-presidential system has potentials for further increasing existent problems or creating more. This study approaches the issue of “system disputes” by firstly looking at the general characteristics of political systems and secondly how such characteristics would work within political tradition and culture in Turkey. Key Words: parlamentraian system, presidential system, semi-presidential system, parliament, executive, party discipline     Irak’ın Kuzeyinde ‘Deja Vu’ mu? Johnson Mektubu’nu 21. Yüzyılda Yeniden Okumak/Deja Vu" in the North of Iraq? Rereading Johnson's Letter in the 21st Century     Mehmet Akif OKUR   IX(2) Güz/Autumn 2007, 25-35 Özet ABD Başkanı Lyndon B. Johnson’ın dönemin başbakanı İsmet İnönü’ye gönderdiği, Türkiye’nin Kıbrıs’a yönelik muhtemel bir askeri müdahalesini önlemeyi hedefleyen mektubu, Soğuk Savaş’ın ilk yıllarına kadar uzanan Türk-Amerikan ittifakının tarihinde bir kırılma noktası olarak görülmektedir. Bu makalede, hem Johnson’un mektubu hem de İnönü’nün verdiği cevap, günümüzde iki ülke arasındaki ilişkileri etkileyen, ‘Kuzey Irak’ meselesinden kaynaklanan gerilimler bağlamında analiz edilmektedir. Makalenin ilk kısmında, “ittifak” kavramı üzerine kısa bir teorik girişe yer verilmektedir. Daha sonra ise Johnson ve İnönü’nün mektupları bu çerçeve içinden tartışılmaktadır. Makalenin son kısmı, mektupların anlam ve etkilerinin Irak’ın işgalinin ardından ilişkilerde baş gösteren problemlerle karşılaştırılmasına ayrılmıştır. Anahtar Kelimeler: Türk-Amerikan İlişkileri, Johnson Mektubu, Kıbrıs, Kuzey Irak Abstract President of the U.S., Lyndon B. Johnson’s letter aiming to prevent a  possible Turkish military intervention over Cybrus is seen as a broken point in the history of the Turkish-American Alliance which dates back to the first years of the Cold War area. In this article, I try to analyse both the Johnson’s letter and Turkish Prime Minister İsmet İnönü’s answer to it, within the context of current tensions between two countries, resulting from the ‘Northern Iraq’ issue. The first part of the paper is devoted to a brief theoretical introduction on the concept of “alliance”. Then, I discuss the main points of the letters of Johnson and İnönü. The last part is the place in which both letters’ meanings and effects are compared with problems in the relations which was emerged after the invasion of Iraq. Keywords: Turkish-American Relations, Johnson’s Letter, Cybrus, the North of Iraq     Bir Selçuklu Başkenti Merv Şehri ve Çevresinde Şekillenen Tarih/History That Was Shaped The City Merv, The Capital Of Seljuks and its Surroundings     Mehmet Ali ÇAKMAK   IX(2) Güz/Autumn 2007, 37-46 Özet Bugünkü Türkmenistan’ın önemli şehirlerinden biri olan Merv, bütün ortaçağ boyunca Türk tarihinin önemli olaylarına ev sahipliği yapmıştır. Müslüman Araplar tarafından VII. yüzyılda fethedildikten sonra, halkın büyük bir kısmının İslâm’ı benimsemesi ile bir İslâm kültür ve medeniyet merkezi olmuştur. Türklerin İslâmiyet’i kabulü ve buralara hâkim olmasının ardından bir Türk – İslâm merkezi halini alan şehir, Selçuklu hükümdarı Sencer zamanında devletin başkenti olmuş, yapılan yeni imar ve iskan faaliyetleri ile kültür ve medeniyet merkezi olma özelliğini günümüze kadar sürdürmüştür. Anahtar Kelimeler: Merv, Müslüman Araplar, Türk fetihleri, Selçuklular, Moğol istilası Abstract Merv, one of the most important city of Turkmenistan today had hosted the significant events of Turkish history throught the middle ages. It became a big culture and civilination center of Islam, after the most of its in habitants converted to Islam as the Muslim Araps conqurested the city in the VII. century. As the Turks, adapted Islam and dominated the region, Merv became a Turkish-Islamic center. In the time of Sultan Sencer of Seljuks, it was the capital city. Merv has continued to be a center of culture and civilination with reconstruestions and  renovations to our times. Key Words: Merv, Müslüman Araps, Turkish conquert, Seljuks, Mongol invasion     Mareşal Jean II. Le Meingre Boucicaut’nun Biyografisinde Emir Timur/Emir Tamerlane in Marshal Jean II. Le Meingre Boucicaut’s Biography     Mustafa DAŞ   IX(2) Güz/Autumn 2007, 47-54 Özet Mareşal Boucicaut adıyla bilinen Jean II le Meingre, Fransa’nın ünlü soylu şahsiyetlerinden biri olup Emir Timur ve Yıldırım Bayezid’in çağdaşıdır. Yıldırım Bayezid zamanında Osmanlılara karşı savaşmış ve Osmanlı Sultanının İstanbul muhasaraları sırasında küçük bir donanmayla gelerek Bizanslılara yardım etmişti. O, Yıldırım Bayezid’in İstanbul muhasarasını kıramayacağını anlayınca Bizans imparatoruyla Avrupa’ya giderek yardım aramaya karar vermişti. Bu sırada Timur Ankara savaşında Osmanlıların Emir Timur kuvvetlerine mağlup olmuştu. Böylece Bizans ömrünü elli yıl uzatabilmişti. Emir Timur ile Boucicaut arasında doğrudan kurulmuş bir temas kurulmamıştır. Fakat Emir Timur’un şahsiyeti ve icraatları, Boucicaut’nun biyografisinin anlatıldığı eserde yankı bulmuştur. Kendi ağzından derlenen Boucicaut’nun biyografisinde Timur hakkında verilen bilgiler yetersiz olsa da diğer Batılı ve Bizans kaynaklarına göre daha objektif ve önyargılardan uzaktır. Emir Timur zamanında, Batı dünyasının durumunu, Bizans-Osmanlı, Bizans-Avrupa arasında münasebetleri ve Batıda Timur imajı gibi konularla ilgili diğer kaynakların verilerini kontrol etmek için Boucicaut’nun eseri ihmal edilmemesi gereken bir kaynaktır. Anahtar Kelimeler: Mareşal Boucicaut, Emir Timur, Yıldırım Bayezid, İstanbul Muhasarası, Ankara Savaşı Abstract Jean II le Meingre was known Marshal Boucicaut and one of famous noble personality of France was contemporary with Emir Tamerlane and Beyazıt I. He fought against Ottoman in Beyazıt I term. When the Ottoman Sultan’s Istanbul siege, he came Byzantine with a little naval force and helped them. He couldn’t break Istanbul siege, so he went to Europe with Byzantine emperor and tried to take their helping. At that time Tamerlane defeated Ottoman in the battle of Ankara. Therefore Byzantine could live long for fifty years. Boucicaut was not in contact with Emir Tamerlane directly but Emir Tamerlane’s personality and activities located in the work. In the work given knowledge about Tamerlane is insufficiently but it is more objective and unprejudiced than the other Occidental and Byzantine sources. In Emir Tamerlane term, the Boucicaut’s work is important source and not neglected about the situation of the Occident world, the relations between Byzantine and Ottoman, Byzantine and Europe and Tamerlane image in the Occident etc. Key Words: Marshal Boucicaut, Tamerlan, Bayezid I, The siege of Constantinople, The battle of Ankara     Osmanlı Hariciyesinde Vaftizli Tatar Dönme Meselesi ve Samigulof Vak’ası/Apostasy of Baptised Tatars and Samigulov Case in the Ottoman Foreign Ministery     Saime Selenga GÖKGÖZ   IX(2) Güz/Autumn 2007, 55-89 Özet Bu makalede Vaftizli Tatar dönme meselesinin ortaya çıkışı, bir tebaa meselesi hâline dönüşerek, emperyal Rus idaresini tedbir almaya sevk etmesi bir dava konusundan; Samigulof vak’asından bakarak incelenmeye çalışılmıştır. Vaftizli Tatar dönme meselesi kitlesel olmayan görünümü 19. yüzyıl başına tarihlense de 1850’li ve 1860’lı yıllarda şiddetle seyr etmiş, 1905 Rus devrimini de içine alarak  sürmüştür. Bu meselenin sembolik davası olarak değerlendirmeye değer Samigulof vak’ası, Osmanlı Arşivi’nde, Yıldız Evrak’ta ve Hariciye Nezareti Tercüme Odası Evrakında tespit edilen dava mazbatası ile değerlendirilmiş, Osmanlı devletinin de kendi “çeşitliliği”ni (:Müslüman olmayan) yönetme siyasetinde gelenekten kopuşa işâret eden Tanzimat (1839) ve Islahat fermânlarının ilânı (1856) ve Tanzimat devri olarak anılan döneme yerleştirilmeye çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: İdil boyu, Vaftizli Tatar Dönme, 1866 Büyük Dönme Hareketi, Samigulof Vak’ası, Osmanlı İmparatorluğu, Rusya imparatorluğu, emperyal din siyasetleri, Tanzimat dönemi Abstract This  essay traces in the first part changing confessional politics of czarist Russia over centuries, mainly in İdel-Ural region. The great apostasy of 1866 among Baptised Tatars in İdel-Ural bassin, its causes and how the imperial governments reacted it compose second part. Samigulov case, which over his potentiality in Baptised Tatars apostasy of 1866 has been a key figure by imperial local and central examinations, is also known by Ottoman Foreign Ministery. Two group of documents in Ottoman Archives covers Samigulov case. How and why Ottoman government in Tanzimat era paid attention to this case, with which agents learned about this case when in his context many new codifications on the pursuit of socio-cultural and confessional transformations of non-Muslim subjects began to pratice. Key Words : İdel-Ural bassin,  Krashen Tatar, the Great Apostasy of 1866, Samigulov Case (1867), Ottoman Empire in Tanzimat era, Russian Empire, confessional politics in Russian Empire     Milliyetçilik Bağlamında Ziya Gökalp (1876-1924) ve Yusuf Akçura (1876-1935)/Ziya Gökalp (1876-1924) and Yusuf Akçura (1876-1935) in the Context of Nationalism     Timur B. DAVLETOV   IX(2) Güz/Autumn 2007,  91-118 Abstract The present study has focused on the theme of nationalism presented in works of famous Turkish thinkers and scientists like Yusuf Akçura and Ziya Gökalp. The contributor has attempted to interpret, analyse and  compare methodologies of above-mentioned authors used in their researches and views of both scientists on nationalism and especially Turkish and Turkic nationalism by using relevant literature in Turkish, Russian and English languages. Key Words: Ziya Gökalp, Yusuf Akçura, Turkism, Nationalism, Anatolian and Russian Turks     Tarihî Bir Olayın Sosyal Bilgiler Dersinde Değer Öğretiminde Kullanılmasına Yönelik Örnek Bir Uygulama/A Case-Application on Using a Historical Event for Value-Instraction in Social Studies     Mustafa YILDIZ - Hüseyin ÇALIŞKAN   IX(2) Güz/Autumn 2007, 119-128 Özet Bu araştırma, ilköğretim dördüncü sınıf Sosyal Bilgiler dersinde vatanseverlik değerinin kazandırılmasında tarihi bir örnek olayın değer analizi yaklaşımına göre işlenmesine yönelik bir uygulamadan oluşmaktadır. Uygulama Sincan 100. Yıl İÖO’ unda  4. sınıfa devam eden 35 öğrenciyle gerçekleştirilmiştir. Bir ders saati süren uygulama sürecinde öğrencilerden örnek olay metnini okuyup soruları cevaplamaları istenmiştir. Örnek olay metni öğrencilere okutulmadan önce bu olayın yaşanmış gerçek bir olay olduğu belirtilerek olayın geçtiği yer ve kahramanı hakkında gerekli bilgiler verilmiştir. Öğrencilerin sorulara verdikleri cevapların analizinde betimsel analiz yaklaşımı kullanılarak en çok vurgulanan kavram ve temalar ortaya çıkarılmıştır. Ortaya çıkan kavram ve temalar öğrenci görüşlerinden bire bir alıntılar yapılarak sunulmuş ve yorumlanmıştır. Araştırma sonunda öğrencilerin aktarılmak istenen vatanseverlik değerini büyük çoğunlukla algıladıkları ve benimsedikleri görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Sosyal Bilgiler, değer öğretimi, vatanseverlik Abstract This research has formed on an application on studying a historical case-event to value analysis approach in social studies of primary fourth grade making gain the value of patriotism. The application has been realized with 35 students of fourth grade at Sincan 100. Yıl Primary School. On processing the application of a lesson hour the students have been asked to read the case study text and answer the questions. Before reading the case study text explaining that event was about real life necessary knowledge has been given about the place happened and the hero of the event. On the analysis of the students’ answers to the questions the most emphasising concepts and themes have been revealed using descriptive analysis approach. By revealing concepts and themes have been presented and interpreted making one-to-one adaptation of the students’ opinions. At the end of the research it has been observed that the students perceived and acceptanced the patriotism value that wanted to transfer with great majority. Key Words: Social studies, value instraction, patriotism     Pre-Modern Bir Düzlemde Postmodern Açılımlar/Postmodern perspectives in a pre-modern platform     Hatice METİN   IX(2) Güz/Autumn 2007,  129-137 Özet Post-modernizm toplumsal alanın her yönüne ilişkin bir tartışma konusudur. Post-modernizm tartışması modernzim kavramı ile birlikte ele alındığında daha anlamlı bir sorgulamaya tabi tutulabilir. Bu çalışmada, bu nokta göz önünde bulundurularak kritik bir analizi yapılmak istenilmektedir. Anahtar Kelimeler: Pre-modernizm, modernizm, postmodernizm Abstract Hatice METİN, “Postmodern perspectives in a pre-modern platform”, KÖK Journal of Social and Strategical Researches, Vol. IX, Num. 2, (Autumn 2007), pp. 129-137. Postmodernism is a discussion topic which is related to  every aspects of the social realm. Discussion on postmodernism can be inquired meaningfully, when it is   treated with the concept of modernism. In this study, I   want to make a critical analysis by taking this point into   consideration. Key Words: Pre-modernism, modernism, postmodernism     Kuşatıcı Bir Toplumsal Değişme: Küreselleşme ve Bu Süreçte Farklılık ve Özgürlük Arayışları/A Comprehensive Social Change: Globalization And The Searches for Diversity and Freedom     Adem SAĞIROĞLU   IX(2) Güz/Autumn 2007, 139-150 Özet İmparatorluklar döneminin siyasî ve ekonomik yapısının birçok alandan köklü değişikliklere uğradığı ve sonucunda siyasî açıdan ulus devlet tipine vardığı tarihsel değişim akışı, gücün işlevleri ile ilgili diğer bazı karakteristiklerin değişmesine müsaade edecek kadar dönüştürücü olamamış görünmektedir. Bu yazıda, o çağdan bu güne değişmeyen bir işleyiş sorgulanmaktadır: Ekonomik ve siyasî hâkimler, gücü hâlâ, hem kendi tebaalarını hem de diğer tebaaları, birey ve topluluk düzeyinde örtülü ve açık şekilde tek tipleştirebilmek için kullanıyorlar;  ve bunun karşısında özgürlüklerin durumunun ne olacağı konusu da bizim temel sorunsalımızı oluşturuyor. Sayılanları tartışmamızı olanaklı kılması için seçtiğimiz araç kavram ise: küreselleşme. Sosyal ilişkilerin yerel, ulusal ve dünya çapındaki etkileşimlerinin, tarihsel ve dilsel kurulma sürecini simgeleyen kavram, pratik işleyişi esnasında kimi zaman belirsizlikleri ve riskleri, kimi zamansa çelişkileri ve kopuşları içerir. Ancak, bilinemezlik ağırlıklı bu tanımlayış, paradoksal bir gerçekliği de görmezden gelemez. Süreç bu belirsizlik havasına karşın gönüllü ya da isteksiz katılımcılarının tümünü aynılaştırma doğrultusunda işler.  Bu ise zihinlerde, bir paylaşımdan çok aynılaşmayı çağrıştırmaktadır. Bu doğrultuda özgürlük kavramına getirilecek yeni yorumların, küreselleşmenin ortaya çıkardığı “aynılaşma” ve “tek tip kültür” sorunlarıyla ilişkilendirilerek yapılması önem taşır. Buna ek olarak güvenlik ihtiyacının, ki yeni türünün küreselliği vurgulanmaktadır, karşılanması sorunu da özgürlükler adına küreselleşmeyle bağdaşık başka/bir açmaz(lar)ın daha var olduğunu göstermektedir. Anahtar Kelimeler: Küreselleşme, Özgürlük, Güven(lik) Abstract We can talk about a succession of change in history –in both economic and politic areas- which transformed the form “empire states” to “national states”. But this journey, from empires to the national state, doesn’t seem to be able change some characteristics of “the functions of power”. In this paper we are interrogating such an unchanging aspect: economically and politically dominant states still use the power, to make the subject of their own countries and others’ homogeneous in the levels of both individuals and communities by both distinct and covered ways. “Then, what about the liberty?” is our basic question. And the concept which we’ve chosen for this debate is, globalization. The definition of it includes, the process “historical and the linguistic formation of local, national and global interactions of social relationships”. In a more practical way, the term attributes sometimes to uncertainties and risks; and sometimes to contradictions and breaking offs. But in a paradoxal way, the process runs to make all the willing and unwilling participants more similar in spite of such uncertainties. This flow is seemed to be a “homogeneous making” process, more than a sharing relation. So then, to form the new interpretations for the concept of freedom, from this point of view- by taking into consideration the homogeneity affect of globalization on individuals and communities is very important. And in addition, the requirements of new security needs -the global character of the new type of security is strongly emphasized-  is another problematic aspect of globalization, that is, in fact, also connected to the liberty problematic. Key Words: Globalization, Liberty, Security     KÖK Araştırmalar Yayın İlkeleri       Yazarlar            KÖK Araştırmalar: KÖK Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi KÖKSAV