| |
|
[Prof.Dr., Hacettepe Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve H.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Müdürü, KÖKSAV Başkanı ozonder@koksav.org.tr ]
Son aylarda Türkiye'de ve dünyada çok hızlı değişmeler meydana geldi. Sosyal yapı adını verdiğimiz bütünü meydana getiren kurumlar bu değişme olgusundan nasibini fazlasıyla aldı. Her toplum gibi iç ve dış dinamiklerin etkisi Türkiye'de de daha ağırlıklı bir şekilde hissedilmeye başladı. Hatta, dış dinamiklerin etkisi, içeride siyaset kurumuna şekil ve yön verecek kadar yoğunlaştı. Son aylarda, Türkiye'de yönetim tamamiyle IMF ve Dünya Bankası'nın karar ve yönlendirmelerine odaklanmış bir görünüm aldı. Öyle ki, eski IMF yöneticisi, yeni Devlet Bakanı'nın başarısı veya başarısızlığı Türkiye'ye verilecek yeni borçların belirleyicisi oldu. Medya tamamen bu borç ertelemeye yarayacak yeni borçların Türkiye'ye gelip gelemeyeceğine kilitlendi. Kamuoyu tek yanlı olarak Türkiye'deki, sadece 18 "Aile"yi ilgilendiren bu borç erteleme olayı ile meşgul edildi, edilmeye devam edilecek gibi de görünüyor.
Bu gelişmelere paralel olarak, Türkiye'de siyaset kurumunda da 'ekonomik kriz'den etkilendiği söylenen siyasî kriz yaşanmaya başladı. Sosyolojik açıdan bir nesil 30 yılı ifade ederken, neredeyse 2 nesil boyu aynı zihniyet ve yaklaşımların Türkiye'nin siyaset kurumunun yönetiminde kalması, hiç değişmeksizin çağ dışı sosyalist-devletçi yaklaşımlarla ülke yönetimini tıkaması olgusu doğru tanımlanamadı. Çift kutuplu dünyadan tek kutuplu küreselleşmeye geçildiği iddiaları bir savunma mekanizması oluşturmak için kullanılarak Türkiye'de dinazorlar, çağlar öncesinin fosil düşünceleri siyaset kurumunda egemen kılınırken, arka planda uluslar arası sermayenin Türkiyeli uzantıları her alanda üretimi yok ederek para ticareti ve yüksek enflasyondan para kazanmaya devam ettiler. Bu durum geniş kitlelerin daha da fakirleşmesine yol açarken, ekonomi kanunlarının tamamen dışında psikolojik ve sosyolojik faktörler ihmal edildi. Aslında, siyasetçilere güvenin hiç kalmaması, tamamen sosyal-psikolojik sebeplere bağlı iken, bu gerçek göz ardı edildi. Türk toplumu "kötü para, iyi parayı kovar" şeklindeki ekonomi kavramının yanı sıra siyasette de "kötü politikacı iyi insanı kovar" kavramının ne anlama geldiğini çok iyi anladı. Bugün Türkiye'de kitleleşen bir ümitsizlik, alt tabakalardan yukarılara doğru dalga dalga yayılmaktadır. Tabakalı sosyal yapıda orta ve orta-üst tabaka, peşin vergi, ücret eşitsizliği, istihdamda, ticarette etnokrasi ve klaptokrasi gibi yanlış uygulamalar sonucu yok edildi.
Eski Marksist-sosyalist yazar-çizer-konuşurlar, uluslar arası sermaye temsilcilerinin yazılı-görüntülü iletişim araçlarında, ülkenin ve milletin her yönden parçalanarak "küreselleşmesi" yönünde gayretlerini, çabalarını yoğunlaştırırken aksi istikametteki Hizbullah kalıntılarının "takiyyeleri" de millete yeni bir ümit olarak sunulmaya başlandı. Her iki yönden, sağdan, soldan dogmatik, kalıplaşmış kafalar birbirlerine takiyye yaparak "hoşgörü" toplantıları düzenlemeye, birbirlerini ağırlamaya devam etmekteler. Önümüzdeki 2001 yılı sonbaharı, hem ekonomik hem de siyasî krizlerin toplumu daha da sarsacak olaylara sahne olacak gibi görünmektedir. Türkiye'deki sosyo-ekonomik krizin somut görüntüsü, aşağıda yer alan tablonun dikkatli bir incelemesi ile daha iyi anlaşılacaktır kanaatindeyiz.
Türkiye'de Başlıca Ekonomik Göstergeler, 1997-2001
|
|
1997 |
1998 |
1999 |
2000 |
2001 (P) |
|
GSMH (Milyar USD) |
194.1 |
205.8 |
187.4 |
200.0 (T) |
215.0 |
|
Fert Başına Gelir (FBG), Dolar |
3105 |
3247 |
2912 |
3060 (T) |
3242 |
|
Satınalma Gücü (SGP) ile FBG, USD |
6463 |
6486 |
6326 |
6400 (T) |
6480 |
|
GSMH Büyüme Hızı (% ) |
8.3 |
3.8 |
-6.4 |
5.4 Eylül (K) |
4.5 (2.5 E) |
|
İmalat Sanayii Üretimi (% Artış) |
12.1 |
0.1 |
-5.0 |
6.6 Kasım (*) |
6.0 |
|
Tüketici Fiyatları (TÜFE), % |
99.1 |
69.7 |
68.8 |
30.0 Yıllık (1) |
12.0 (17.0 E) |
|
Toptan Eşya Fiyatları (TEFE), % |
91.0 |
54.3 |
62.9 |
32.7 (Yıllık) |
10.0 (15.0 E) |
|
Bütçe Açığı (Katrilyon Lira) |
-2.2 |
-3.7 |
-9.1 |
-11.0 Kasım
(16 Milyar USD) |
-5.2 |
|
Sos. Güv. Kur. Açığı (Trilyon Lira) |
-760 |
-1496 |
-2752 |
-3221 Yıllık
(5 Milyar USD) |
|
|
İç Borç Stoku (Katrilyon Lira) |
6.3 |
11.6 |
22.9
(43 Milyar USD) |
32.5 Kasım
(48.5 Milyar USD ) |
|
|
İhracat (% Artış) |
13.0 |
2.4 |
-1.4 |
0.8 Ekim |
10.7 |
|
İthalat (% Artış) |
11.4 |
-5.4 |
--11.4 |
35.4 Ekim (2) |
4.8 |
|
Dış Ticaret Açığı (Milyar USD) |
-22.3 |
-19.0 |
-14.1 |
-21.8 Ekim |
-18.6 (-15.0 E) |
|
Cari İşlemler Açığı (Milyar USD) |
-2.7 |
+2.7 |
-1.4 |
-6.8 Eylül |
-6.6 (2.0 E) |
|
Direkt Yabancı Sermaye (Milyon USD) |
1.0 |
1.0 |
0.8 |
1307 Ekim (3) |
|
|
Dış Borç Stoku ( Milyar USD) |
84.9 |
96.9 |
101.8 |
107.0 Eylül |
|
|
MB Döviz Rezervleri (Milyar USD) |
18.7 |
19.7 |
23.8 |
19.6 Aralık |
25.0 Ocak |
KÖK Araştırmalar dergisi bu oluşumları takip etmekle birlikte, kendi üzerine düşen görevin, bilimsel araştırmalarla ülke birlik ve beraberliğine katkı sağlamak olduğunu, doğru karar verebilmek için doğru bilginin kullanılabilir kılınması gerektiğinin şuuruyla elinizdeki sayıyı sunmaktadır.
|
|
