KÖK Araştırmalar
KÖK Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi
Cilt. II, Sayı. 1, (Bahar 2000), ss. 1-2.
Takdim
M. Cihat Özönder
[Hacettepe Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve H.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Müdürü, KÖKSAV Başkanı ozonder@koksav.org.tr ]
[Özet]
Dergimizin ikinci yılının ilk sayısını okur-yazarlara sunmanın mutluluğunu yaşıyoruz. KÖK Araştırmalar'a gösterdiğiniz ilgi ve teveccüh bizi yalnızca yüreklendirmekle kalmadı, aynı zamanda siz okur-yazarlarımıza karşı sorumluluğumuzu daha da artırdı.
İlk iki sayımızla, bilgeliğin erdemini bilgi ve bilimde görmeye her zamandan çok ihtiyacı olan bir dönemin kuşağı olarak, haberdar ve malûm olmaya karşı duyulan ilgi ve merakın seviyesini ve niteliğini ölçmek tek başına keyif verici oldu.
İkilemlerin ve çelişkilerin, ancak doğru bilgiye malûm olmakla giderilebileceğine inancımızı pekiştirdik. Sosyal bilimler sahasında raflarda kalan, kullanılamaz hâlde, adeta bir yığını andıran pür bilimsel bilginin aktifleştirilmesi problemini ise, hâlâ ülkemizin en önemli problemlerinden biri olarak görüyoruz. Tespit edilen veya görülen, fark edilen problemlerin çözümüne tarih boyutunu katmayan, tarihselliği aktüelle, güncelle ilişkilendirmeyen, toplumların "gerçek dünya"larını hem en yalın hem de en estetik biçimiyle yansıtan dili toplumsal problemlerin çözüm arayışlarında ihmal eden her toplumsal disiplin, başarısız olacaktır demek ağır olabilirse de, eksik kalacaktır. Dergimizin kapsamını baştan bu anlayışla sınırlamış olmakla ne kadar isabetli bir karar almış olduğumuzu aldığımız olumlu eleştirilerle bir kez daha kuvvetlendirdik.
Bilim adamından öğretmenine, teknokratından bürokratına, emeklisinden çalışanına ve Genel Türk toplumsal dönüşümünü çoktan yaşamaya başlamış gençliğe zemin olmada kabul edilmenin gururunu yaşıyoruz.
***
Dergimizin bu sayısı hayatını Türklüğe ve Türklük bilimine adamış bir büyüğümüzle, Prof.Dr. Ahmet Temir’le yapılan söyleşi ile başlıyor. Söyleşi, Prof.Dr. Ahmet Temir’in kendi ağzından ve kendi bakışından 20. yüzyılın bir özetini sunmaktadır. Değerli hocamız, büyük bilim adamı Prof.Dr. Ahmet Temir’in hoş görü ve tahammülü genç akademisyenler Özyetgin ve Gökgöz’ü de teşvik etmiş, söyleşiye açıklama notlarını hazırlayarak hocamızın tensiplerine sunmuşlar ve bu yoğun çalışma sonunda, Türkiye içinde ve dışında çok büyük ilgi göreceğine inandığımız söyleşi hazırlanmıştır.
“Genel Değerlendirme ve Türkiye Yazıları” grubunda “Dünya’da ve Türkiye’de ‘Irk’ ve ‘Etniklik’” başlıklı yazıyla hâlen Türkiye’de, üzerinde çok konuşulan ve üniter devlet yapısını dahi tartışılır hâle getirmeyi hedefleyen hassas iki kavram; ‘ırk’ ve ‘etniklik’ kavramları bir giriş mahiyetinde ele alınarak bilimsel çerçeve çizilmeye çalışılmıştır. Aynı yazı grubu içinde yer alan Mustafa Yılmaz’ın “Siyaset ve Demokrasi” başlıklı yazısı Osmanlı devletinin modernleşme çabalarını dönem dönem irdelemekte, Cumhuriyet Türkiyesi’nde demokrasinin safha safha katettiği mesafe ele alınmakta ve yorumlanmaktadır. Mimar Türkkahraman’ın araştırması “Üniversite Gençliği ve Siyasetçi İmajı”, siyasal imaj ve davranış kavramları üzerinde durmakta, değişik üniversitelerden gençlere uygulanmış olan anket sonuçları yorumlanıp değerlendirilmektedir. Bu çalışmanın günümüzdeki siyaset kurumuna gençlerimizin bakış açısını koyması açısından önemli olduğu kanaatindeyiz. “Cumhuriyet’ten Günümüze Ulaştırma” başlıklı Ali Osman Akalan’ın yazısı, Atatürk döneminin demir yollarına önem veren doğru politikalarını inceledikten sonra, değişen ulaştırma politikalarını irdelemektedir. Günümüzde trafikten çarpık kentleşmeye kadar birçok sosyal, kültürel problemin kaynağını teşkil eden yanlış uygulamaların arka plânını açıklayan yazı, konu ile ilgili can alıcı tespitler ihtiva etmektedir.
Bu sayımızda “Sosyal ve Beşerî Bilimler Yazıları” grubunda yer alan “Tarihçi At-Tabarî ve Diğer Doğu Yazarlarında Bulgar, Türk ve Eftalitler (IV-VIII. yy.)” başlıklı ilk araştırmada Ahunov Azat Marsoviç Türk tarih yazıcılığında Doğu kaynaklarının önemine işaret ederek At-Tabarî’nin onüç ciltlik eserindeki Proto-Bulgarlar, Ak Hunlar ve Türkler hakkındaki bilgileri değerlendirmektedir F. Sema Barutcu Özönder ise, yazısında Eski Türk çağından üç kaya yazıtını incelemiştir. “Úul Şerìf'in İr Óubbì Destānı” başlıklı araştırmada, Önal Kaya Doğu Türk edebiyatının 17. ty. temsilcilerinden Úul Şerìf'in kaleme aldığı İr Óubbì Destānı’nı filolojik açıdan inceleyip ortaya koymuştur. Melek Erdem tarafından hazırlanmış olan “Türkmen Türkçesinde Akrabalık Terimleri Üzerine” başlıklı araştırma Türk kültürünün temelini teşkil eden aile ve akrabalık terimleri hakkında yapılmış ciddî bir çalışma olarak yer almaktadır. İdil-Ural Türklüğünde aile ve kadın meseleleri ile ilgili olarak Alsu Kerimova Şamsutova’nın “Feminizm veya ‘Kadın Meselelerinin İncelenmesi’ Hakkında” başlıklı araştırması ise, kadın araştırmalarına getirilen boyut bakımından dikkat çekicidir. Sanat tarihi ve arkeoloji açılarından Türk kültür bütünlüğü içinde Turgay Yazar ve Abdulkadir Dündar’ın birlikte hazırladıkları “Türk İslâm Sanatında ‘Horoz’ İkonografisi” başlıklı yazı ile Erdal Eser’in “11-14. Yüzyıllarda Yapı Alan Ortamı Bakımından Suriye” başlıklı araştırmanın da ilgi uyandıracağına inanmaktayız.
“Uluslar arası İlişkiler Yazıları” grubunda yer alan Aydın Safa Akay’ın “20. Yüzyılın İkinci Yarısında Türkiye-Avrupa İlişkileri” başlıklı araştırma, şu anda kamuoyunda sık sık tartışılırken karıştırılan Avrupa Birliği ve Avrupa Konseyi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi gibi kuruluşlar hakkında doğru tanımlamalara ve yorumlamalara yer vermesi bakımından önemlidir. Türk-Yunan ilişkilerindeki iyileşmenin perde arkasının, sürüp giden Yunan-Rum düşmanlığının kendi kaynaklarından ortaya konduğu bu çalışmanın devamında, Yusuf Sarınay’ın yazdığı “Batı Trakya Türkleri” başlıklı araştırma da kamuoyunun yanlış yönlendirilmesine rağmen Yunanistan’ın bölgedeki insanlık dışı uygulamalarının arka plânını değerlendirmektedir. Osman Metin Öztürk’ün “Terör ve Türkiye: Uluslar arası Siyasal ve Hukuksal Düzenlemeler Işığında Bir İnceleme” ve Ertan Efegil’in “Türkmenistan’ın Gerçekleşmeyen Doğal Gaz Hesapları” başlıklı yazıları da konularında boşluğu dolduracak niteliktedir.
Kurumlaşan KÖK Araştırmalar’ın bu sayısını, okurlarımızın tenkitleri ile eksiklerini gidererek yoluna daha güçlü devam edeceğini bir defa daha ifade ederek sunuyoruz.
ISSN 1302-292X
Telif Hakkı © 2000 KÖK Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Vakfı
Telif Hakkı © 2001 KÖK Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Vakfı
Hazırlama Tarihi 04.02.2001